รับทำวิทยานิพนธ์
ในการเปิดรับข่าวสารใดๆก็ตาม
ผู้รับสารจะมีกระบวนการเลือกรับข่าวสารที่แตกต่างกันไปตามประสบการณ์
ตามความต้องการ ความเชื่อ ทัศนคติ ตามความรู้สึกนึกคิด และแรงจูงใจของผู้รับสาร
ที่ไม่เหมือนกัน ซึ่งกระบวนการรับสาร ประกอบด้วยการกลั่นกรอง 3 ขั้น ดังนี้ (Klapper,
1960)
1. การเลือกเปิดรับ (Selective
Exposure)
แนวโน้มที่ผู้รับสารจะเลือกสนใจหรือเปิดรับข่าวสารที่สอดคล้องกับความคิดเห็นหรือความสนใจเดิมที่มีอยู่
และพยายามที่จะหลีกเลี่ยงข่าวสารที่ไม่สอดคล้องกับทัศนคติและความคิดเห็นเดิมของตน
ทั้งนี้เพราะการได้รับข่าวสารที่ไม่สอดคล้องกับความรู้ ความเข้าใจ
หรือทัศนคติที่มีอยู่เดิม ก่อให้เกิดภาวะความไม่สมดุลทางจิตใจ (Cognitive
Dissonance) โดยบุคคลอาจจะลดภาวะความไม่สมดุลนี้
ด้วยการแสวงหาข่าวสารที่สอดคล้องกับความคิดของตนเอง เพราะโดยธรรมชาติของมนุษย์แล้ว
ย่อมมีความต้องการอย่างยิ่งที่จะปกป้องรักษาและส่งเสริมความคิดของตนเอง (Self-concept)
นอกจากนั้น
การเลือกเปิดรับสื่อยังขึ้นอยู่กับปัจจัยทางด้านสถานภาพทางเศรษฐกิจและสังคม เช่น
ระดับการศึกษา รายได้ รวมทั้งศาสนา ประเพณีและวัฒนธรรมด้วย
2. การเลือกรับรู้ (Selective
Perception)
เป็นกระบวนการกลั่นกรองชั้นต่อมา
เมื่อบุคคลเลือกเปิดรับข่าวสารจากแหล่งใดแหล่งหนึ่ง
ผู้ส่งสารไม่สามารถคาดเดาได้ว่า
สารที่ส่งไปสู่ผู้รับนั้นจะได้ผลตามที่ต้องการหรือไม่
ผู้รับสารแต่ละคนอาจตีความหมายข่าวสารชิ้นเดียวกันที่ส่งผ่านสื่อมวลชนไม่ตรงกัน
ความหมายของข่าวสารที่ส่งไปจึงไม่ได้อยู่ที่ตัวอักษร รูปภาพหรือคำพูด
แต่อยู่ที่ผู้รับสารที่จะเลือกรับรู้ตามประสบการณ์ ความเชื่อ ความคาดหวัง แรงจูงใจ
สภาวะร่างการ หรือสภาวะอารมณ์ในขณะนั้น เป็นต้น อย่างเช่น
ในการชมรายการโทรทัศน์ของบุคคลโดยทั่วไป จะเห็นว่า จะเลือกชมเพียงบางรายการหรือบางช่องที่ตนสนใจเท่านั้น
และผู้รับสารอาจจะเลือกบิดเบือนข่าวสารให้เป็นไปตามที่ตนเองพอใจ
เพื่อให้สอดคล้องกับทัศนคติ และความสนใจที่มีอยู่เดิม
3. การเลือกจดจำ (Selective
Retention)
เป็นแนวโน้มในการเลือกจดจำข่าวสารเฉพาะส่วนที่ตรงกับความสนใจ ความต้องการ
ทัศนคติ ความชอบ ตลอดจนค่านิยมของตนเองและมักจะลืมในส่วนที่ตนเองไม่สนใจ
หรือเรื่องที่ขัดแย้งกับความคิดเห็นของตนเอง
ดังนั้นการเลือกจดจำเนื้อหาของสารที่ได้รับ
จึงเป็นการช่วยเสริมทัศนคติหรือความเชื่อเดิมของผู้รับสารให้มีความมั่นคงยิ่งขึ้น
พฤติกรรมการเลือกรับข่าวสารของผู้รับสาร แสดงให้เห็นว่า
ผู้รับสารมีความกระตือรือร้น (Active Audience) ในการเปิดรับสื่อและเลือกใช้สื่อ
และไม่ได้เป็นผู้รับสารที่เฉื่อยชา (Passive Audience) ที่รอรับสารทุกประเภทที่สื่อมวลชนส่งมาให้เพียงฝ่ายเดียว
